საქართველოს შრომის ბაზრის დინამიკა და ეკონომიკური ზრდის პარალელები: მიმდინარე ტენდენციები

ანოტაცია

ც განპირობებულია ქვეყნის ეკონომიკური განვითარების დინამიკით, რეგიონული და გლობალური ეკონომიკური პროცესებით, აგრეთვე შრომის ბაზრის ინსტიტუციური და რეგულატორული ჩარჩოების გაუმჯობესებით. შრომის ბაზრის ეფექტურობა, მდგრადობა და სოციალური თანასწორობა დამოკიდებულია დასაქმების დონის, უმუშევრობის მაჩვენებლის, გენდერული და რეგიონული დისაგრეგაციის, პროფესიული განათლების შესაბამისობისა და ხელფასების დინამიკის ერთმანეთთან ურთიერთქმედებაზე. სტატიის მიზანია საქართველოს შრომის ბაზრის მიმდინარე ტენდენციების ყოვლისმომცველი ანალიზი, მათი ეკონომიკური ზრდის პარალელებთან დაკავშირება და ძირითადი გამოწვევებისა და განვითარების შესაძლებლობების გამოვლენა.                                                           

კვლევა ეფუძნება სტატისტიკურ მონაცემებს ეროვნული სტატისტიკის სამსახურის ანგარიშებიდან, საერთაშორისო ორგანიზაციების მიმოხილვებს, სახელმწიფო პოლიტიკის დოკუმენტებს, სამეცნიერო ლიტერატურასა და პოლიტიკის ბიულეტენებს. მეთოდოლოგიურად გამოყენებულია შედარებით-სტატისტიკური ანალიზი, დროის სერიების მონაცემების შეფასება, ეკონომეტრიული მოდელების გამოყენება და დისაგრეგაცია გენდერისა და რეგიონების მიხედვით, რათა სრულყოფილად შეფასდეს შრომის ბაზრის დინამიკის გავლენა დასაქმების ხარისხზე, სოციალური ინკლუზიის დონეზე და ეკონომიკურ ზრდაზე. კვლევის შედეგები აჩვენებს, რომ დასაქმების დონე 2010-2025 წლებში სტაბილურად გაიზარდა, უმუშევრობის მაჩვენებელი მკვეთრად შემცირდა, თუმცა ეს ზრდა არ არის ერთგვაროვანი გენდერული და რეგიონული კატეგორიების მიხედვით. ქალთა დასაქმების წილი კვლავ მნიშვნელოვნად დაბალია, განსაკუთრებით სოფლის რეგიონებში, ხოლო რეგიონული უთანასწორობა, ქალაქებსა და სოფლის დასახლებებს შორის, მიუხედავად გარკვეული შემცირების ტენდენციისა, კვლავ მაღალია. შრომის ბაზრის მოქნილობა, დროებითი და სეზონური დასაქმება, უნარ-ჩვევების შესაბამისობა მოთხოვნებთან და ინოვაციური პოლიტიკის პროგრამები მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ დასაქმების ხარისხისა და სოციალური ინკლუზიის გაუმჯობესებაში. ეკონომიკური ზრდის პარალელებთან დაკავშირებით, კვლევა ადასტურებს, რომ შრომის ბაზრის დინამიკა მჭიდროდ კავშირშია ქვეყნის რეალური მშპ-ს ზრდასთან, საინვესტიციო აქტივობებთან, ინფრასტრუქტურული პროექტების განხორციელებასთან და დიგიტალიზაციის პროცესებთან.

დასაქმების ზრდა და სამუშაო ძალის კვალიფიკაციის გაუმჯობესება ხელს უწყობს მდგრადი ეკონომიკური ზრდის ხელშეწყობას, ინოვაციების დანერგვას და ქვეყნის კონკურენტუნარიანობის გაძლიერებას. კვლევამ გამოავლინა, რომ შრომის ბაზრის მდგრადი განვითარებისთვის საჭიროა სტრატეგიული მიდგომები, რომლებიც მოიცავს: გენდერული თანასწორობის უზრუნველყოფას, რეგიონული განვითარების ხელშეწყობას, ადამიანური რესურსების ინვესტირებას, საკანონმდებლო ჩარჩოს გაუმჯობესებას, სამუშაო უსაფრთხოების სტანდარტების ამაღლებასა და სოციალური დაცვის სისტემების ეფექტურ ინტეგრაციას. კვლევა ემსახურება სამომავლო პოლიტიკისა და სტრატეგიული დოკუმენტების საფუძვლების შექმნას, რაც მიმართულია შრომის ბაზრის სტრუქტურული გაუმჯობესებისკენ, სოციალური ინკლუზიის გაფართოებისა და ეკონომიკური ზრდის ხელშეწყობისკენ. ასევე, სტატია აღნიშნავს კვლევის მიმართულებებს მომავალში, მათ შორის მონაცემთა ხარისხის ამაღლებას, ეკონომეტრიული მოდელების დახვეწას და გლობალური ტენდენციების ადაპტირებას, რათა საქართველოს შრომის ბაზარი გახდეს უფრო მდგრადი, ინკლუზიური და ეფექტური. საკვანძო სიტყვები: შრომის ბაზარი, დასაქმება, უმუშევრობა, ეკონომიკური ზრდა, გენდერული უთანასწორობა, რეგიონული დისაგრეგაცია, პროფესიული განათლება, ინვესტიციები.