საგადასახადო კონტროლის როლი სახელმწიფო მმართველობის სისტემაში. ფისკალური, ეკონომიკური და სოციალური მექანიზმების ანალიზი
Article Sidebar
Main Article Content
ანოტაცია
ნაშრომი წარმოადგენს ანალიტიკურ მიმოხილვას საგადასახადო კონტროლის მრავალფუნქციური როლის შესახებ თანამედროვე სახელმწიფოს მართვის სისტემაში. აღწერილია, თუ როგორ ასრულებს საგადასახადო კონტროლი არა მხოლოდ ფისკალურ ფუნქციას ბიუჯეტის შემოსავლების უზრუნველყოფისთვის, არამედ გავლენას ახდენს ეკონომიკურ პროცესებზე, ხელს უწყობს კონკურენტულ გარემოს ჩამოყალიბებას და ხელს უწყობს სოციალურ სამართლიანობას.
სტატიაში განხილულია საგადასახადო კონტროლის სამი ძირითადი განზომილება. ფისკალური ასპექტი მოიცავს ბიუჯეტის შემოსავლების სტაბილურობის უზრუნველყოფას, გადასახადების ხარვეზის შემცირებას და სახელმწიფოს ფინანსური კაპაციტეტის გაძლიერებას. ეკონომიკური განზომილება გულისხმობს ეკონომიკური აქტორების ქცევაზე ზემოქმედებას, კონკურენტული გარემოს ჩამოყალიბებას და რესურსების ეფექტიან განაწილებას. სოციალური მხარე ეხება გადასახადის ტვირთის მიკერ განაწილებას, საზოგადოებრივი ნდობის განმტკიცებას და სოციალური კაპიტალის ფორმირებას.
განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა ინსტიტუტის გავლენას საზოგადოებრივ ნდობაზე და მის როლს გადასახადის ტვირთის მიკერ განაწილებაში. სტატიაში განხილულია თანამედროვე გამოწვევები, რომლებიც დაკავშირებულია საგადასახადო კონტროლის ეფექტურობასთან, მათ შორის ადმინისტრაციული ტვირთის, გამჭვირვალობის და პროპორციულობის პრობლემებთან.
მოცემულია რეკომენდაციები საგადასახადო კონტროლის სისტემის გასაუმჯობესებლად, რომელიც დაფუძნებულია რისკზე-ორიენტირებულ მონიტორინგზე, ციფრულ ტექნოლოგიებზე და ნდობაზე-დაფუძნებულ მიდგომებზე. განსაკუთრებით ხაზგასმულია ციფრული ტრანსფორმაციის მნიშვნელობა საგადასახადო ადმინისტრირების ეფექტურობის ამაღლებისთვის და ნდობაზე დაფუძნებული ურთიერთობების მნიშვნელობა გადასახადის გადამხდელებთან.
სტატია ეფუძნება საერთაშორისო გამოცდილების ანალიზს და შეიცავს პრაქტიკულ რეკომენდაციებს საგადასახადო კონტროლის სისტემის ოპტიმიზაციისთვის. განხილულია სხვადასხვა ქვეყნების საგადასახადო სისტემების შედარებითი ანალიზი, რაც საშუალებას იძლევა გამოვლინდეს საუკეთესო პრაქტიკები და მათი ადაპტაციის შესაძლებლობები ადგილობრივ პირობებში.